Κάνει να πίνω νερό με το φαγητό;

Είναι ευρέως γνωστό πως η κατανάλωση αρκετών υγρών καθημερινά προσφέρει πολλαπλά οφέλη υγείας. Ωστόσο, υπάρχει ο ισχυρισμός ότι η λήψη τους με τα γεύματα δεν είναι ιδιαίτερα επωφελής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Πάμε να διερευνήσουμε την αλήθεια.

Επιχειρήματα ΚΑΤΑ της κατανάλωσης υγρών κοντά στο γεύμα

Επιχείρημα 1: Το οινόπνευμα και τα όξινα ποτά επηρεάζουν αρνητικά τη σύσταση του σάλιου
Πολλοί ισχυρίζονται ότι το πόσιμο νερό συνδυαστικά με το γεύμα αραιώνει το υδροχλωρικό (γαστρικό) οξύ και τα πεπτικά ένζυμα, καθιστώντας πιο δύσκολο για τον οργανισμό να αφομοιώσει τα τρόφιμα.
Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός υποδηλώνει ότι το πεπτικό μας σύστημα δεν είναι σε θέση να προσαρμόσει τις εκκρίσεις του στη σύσταση ενός γεύματος, το οποίο είναι ψευδές και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σκεφτείτε να είχαμε πρόβλημα κάθε φορά που καταναλώναμε 1 ποτήρι γάλα με το πρωινό μας ή σούπα με το φαγητό μας!!
Επιχείρημα 2: Η επιρροή των υγρών στην ταχύτητα πέψης
Ένα ακόμα δημοφιλές επιχείρημα κατά της κατανάλωσης υγρών παράλληλα με τα γεύματα, υποστηρίζει ότι τα υγρά αυξάνουν την ταχύτητα με την οποία τα στερεά τρόφιμα εξέρχονται από το στομάχι. Ότι δηλαδή μειώνεται ο χρόνος επαφής των τροφών του γεύματος με το οξύ του στομάχου και τα πεπτικά ένζυμα, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται σημαντικά η πέψη.
Ωστόσο, καμία επιστημονική έρευνα δεν υποστηρίζει αυτό τον ισχυρισμό. Μελέτη που ανέλυσε την κένωση του στομάχου παρατήρησε ότι ενώ τα υγρά περνούν από το πεπτικό σύστημα πιο γρήγορα από τα στερεά, δεν έχουν καμία επίδραση στην ταχύτητα πέψης των στερεών τροφών.
Επιχείρημα 3: Το οινόπνευμα και τα όξινα ποτά επηρεάζουν αρνητικά τη σύσταση του σάλιου
Υποστηρίζεται επίσης ότι η ταυτόχρονη κατανάλωση όξινων ή αλκοολούχων ποτών με τα γεύματα στεγνώνει το σάλιο (με τη βοήθεια του οποίου ξεκινά το πρώτο στάδιο της πέψης) και περιορίζει τη διάσπαση της τροφής από τον οργανισμό.
Πράγματι μελέτες δείχνουν ότι το αλκοόλ μειώνει τη ροή του σάλιου από 15 έως και 40% και μάλιστα με τρόπο δοσοεξαρτώμενο. Όσο δηλαδή περισσότερο το αλκοόλ τόσο μεγαλύτερη η μείωση. Γι’ αυτό το λόγο το φαινόμενο είναι εντονότερο με τα σκληρά ποτά και δεν παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό με την μπύρα ή το κρασί ειδικά όταν λαμβάνονται σε μέτριες ποσότητες (σύμφωνα δηλαδή με τις συστάσεις). Από την άλλη μεριά, τα όξινα ποτά, π.χ. οι χυμοί, φαίνεται ότι όχι μόνο δεν μειώνουν αλλά αυξάνουν την έκκριση του σάλιου.

Συνολικά λοιπόν, η παράλληλη κατανάλωση υγρών με τα γεύματα δύσκολα θα επηρεάσει αρνητικά την πέψη της τροφής.

Μήπως τελικά βοηθάει κιόλας;

Επιχειρήματα ΥΠΕΡ της κατανάλωσης υγρών κοντά στο γεύμα

Επιχείρημα 1: Τα υγρά βοηθούν τη διάσπαση του φαγητού
Τα υγρά συντελούν στη διάσπαση των μεγαλύτερων τμημάτων του φαγητού, διευκολύνοντάς τα να προωθούνται από τον οισοφάγο προς το στομάχι. Αυτή η πιο ομαλή μετακίνηση της τροφής αποτρέπει το φούσκωμα και τη δυσκοιλιότητα.
Επιχείρημα 2: Τα υγρά βοηθούν τη λειτουργία των πεπτικών ενζύμων
Τα υγρά που εκκρίνει ο στόμαχος κατά τη διάρκεια της πέψης είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία των ενζύμων όπως η πεψίνη και η γαστρική λιπάση (πεπτικά ένζυμα που εμπεριέχονται στα πεπτικά αυτά υγρά). Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν λειτουργούν και τα υγρά που πίνουμε, είτε πριν είτε παράλληλα με το γεύμα.
Επιχείρημα 3: Τα υγρά βοηθούν στην απώλεια βάρους
Το νερό μαζί με τα γεύματα μπορεί επίσης να βοηθήσει ώστε να γίνονται μικρές διακοπές στη μάσηση της τροφής. Αυτό δίνει τη δυνατότητα ελέγχου των σημάτων πείνας και κορεσμού (πληρότητας). Έτσι, αφενός αποτρέπεται σε ένα βαθμό η υπερκατανάλωση τροφής και αφετέρου μπορεί να ενισχυθεί ακόμη και η απώλεια βάρους.
**Μια μελέτη διάρκειας 12 εβδομάδων έδειξε ότι οι συμμετέχοντες που έπιναν 2 ποτήρια νερού (500ml) πριν από κάθε γεύμα έχασαν 2 κιλά περισσότερα από αυτούς που δεν το έκαναν.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι ευεργετικές επιδράσεις στη ρύθμιση βάρους, φαίνεται να ισχύουν κυρίως για το νερό και όχι για ποτά με θερμίδες. Αυτό σημειώθηκε και σε συστηματική ανασκόπηση του 2010, στην οποία βρέθηκε ότι η συνολική πρόσληψη θερμίδων ήταν 8-15% υψηλότερη όταν τα άτομα έπιναν σακχαρούχα ποτά, γάλα, χυμούς με τα γεύματα, συγκριτικά με το να έπιναν σκέτο νερό.

ΟΜΩΣ!
Δεν είναι όλα για όλους, άρα και σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν άτομα για τα οποία η κατανάλωση υγρών με το φαγητό δεν είναι καλή ιδέα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Εκεί, τα υγρά συνδυαστικά με τα γεύματα προσθέτουν όγκο στο στομάχι, οδηγούν σε αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (όπως συμβαίνει με ένα μεγάλο γεύμα) και αυξάνεται η πιθανότητα παλινδρόμησης γαστρικών υγρών προς τον οισοφάγο με δυσμενείς συνέπειες για τον βλεννογόνο του οισοφάγου.
Αντίστοιχα και σε εγκύους με έντονη ναυτία συστήνεται τα υγρά να καταναλώνονται με μικρές γουλιές ή με καλαμάκι ανάμεσα στα γεύματα ή τουλάχιστον 1 ώρα πριν ή μετά από το αυτά. Τέλος, σε άτομα που στοχεύουν σε αύξηση βάρους, το νερό πριν το φαγητό μπορεί να δημιουργήσει πρόωρο κορεσμό, άρα καλό είναι να αποφεύγεται σαν πρακτική.

Εν κατακλείδι…

  • Όταν πρόκειται για την κατανάλωση υγρών με τα γεύματα, στηρίξτε την επιλογή σας σε αυτό που αισθάνεστε καλύτερα. Εάν δεν έχετε παρατηρήσει κάποιο ανεπιθύμητο σύμπτωμα, τότε συνεχίστε να το κάνετε, αν σας ικανοποιεί, καθώς δεν υπάρχουν αξιόλογες επιστημονικές ενδείξεις ότι πρέπει να αποφεύγετε τον συνδυασμό.
  • Ίσα ίσα, τα ποτά που καταναλώνονται πριν ή κατά τη διάρκεια των γευμάτων μπορούν να προωθήσουν την ομαλή πέψη, να οδηγήσουν στη βέλτιστη ενυδάτωση και να σας δώσουν αίσθημα πληρότητας.
  • Απλά θυμηθείτε ότι το νερό είναι η πιο υγιεινή επιλογή!

Δείτε και το αντίστοιχο βίντεο απ’ το YouTube κανάλι μας παρακάτω.

 

Βιβλιογραφία

  1. Malagelada JR, Go VL, Summerskill WH. Different gastric, pancreatic, and biliary responses to solid-liquid or homogenized meals. Dig Dis Sci. 1979;24(2):101-110. doi:10.1007/BF01324736
  2. Fisher RS, Malmud LS, Bandini P, Rock E. Gastric emptying of a physiologic mixed solid-liquid meal. Clin Nucl Med. 1982;7(5):215-221. doi:10.1097/00003072-198205000-00005
  3. Enberg N, Alho H, Loimaranta V, Lenander-Lumikari M. Saliva flow rate, amylase activity, and protein and electrolyte concentrations in saliva after acute alcohol consumption. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001;92(3):292-298. doi:10.1067/moe.2001.116814
  4. Brand HS, Bruins ML, Veerman EC, Nieuw Amerongen AV. Secretion rate and amylase concentration of whole saliva after consumption of beer. Int J Dent Hyg. 2006;4(3):160-161.
    doi:10.1111/j.1601-5037.2006.00171.x
  5. Singer MV, Leffmann C. Alcohol and gastric acid secretion in humans: a short review. Scand J Gastroenterol Suppl. 1988;146:11-21. doi:10.3109/00365528809099126
  6. Tenovuo J, Rekola M. Some effects of sugar-flavored acid beverages on the biochemistry of human whole saliva and dental plaque. Acta Odontol Scand. 1977;35(6):317-330.
    doi:10.3109/00016357709064131
  7. Boschamann et al, Water-induced Thermogenesis J Clin Endocrinol Metab 2003
  8. Dubnov-Raz G, Influence of Water Drinking on Resting Energy Expenditure in Overweight Children, Int J Obes (Lond) 2011
  9. Boschmann M, Steiniger J, Franke G, Birkenfeld AL, Luft FC, Jordan J. Water drinking induces thermogenesis through osmosensitive mechanisms. J Clin Endocrinol Metab. 2007;92(8):3334- doi:10.1210/jc.2006-1438
  10. Dennis EA, Dengo AL, Comber DL, et al. Water consumption increases weight loss during a hypocaloric diet intervention in middle-aged and older adults. Obesity (Silver Spring).
    2010;18(2):300-307. doi:10.1038/oby.2009.235
  11. Davy B, Water Consumption Reduces Energy Intake at a Breakfast Meal in Obese Older Adults, JADA 2008
  12. Daniels MC, Popkin BM. Impact of water intake on energy intake and weight status: a systematic review. Nutr Rev. 2010;68(9):505-521. doi:10.1111/j.1753-4887.2010.00311.x
  13. Κλινική Διαιτολογία & Διατροφή, με στοιχεία παθολογίας (Τόμος 2), Αντώνης Ζαμπέλας, Ιατρικές εκδόσεις Πασχαλίδη
  14. Hunt R UK/Canada et al. Review Team: World Gastroenterology Organisation Global Guidelines, Journal of Clinical Gastroenterology: July 2017