ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ

Το σάκχαρο αίματος (ή γλυκόζη αίματος) είναι σημαντικό να διατηρείται σε ένα φυσιολογικό εύρος, της τάξης των 75-100mg/dl. Η γλυκόζη προέρχεται από την τροφή και με τη βοήθεια της ινσουλίνης περνά από το αίμα στα κύτταρα και χρησιμοποιείται για ενέργεια. Όταν δεν υπάρχει διαθέσιμη τροφή, η γλυκόζη παράγεται μέσω του ήπατος.
Πριν την εγκατάσταση σακχαρώδους διαβήτη, όπου χαρακτηρίζεται από υψηλό σάκχαρο λόγω πλήρους ή μερικής έλλειψης ινσουλίνης, υπάρχουν ορισμένα στάδια.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί τα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα να είναι αυξημένα, αλλά τα κύτταρα του σώματος να μην μπορούν να ανταποκριθούν στο σήμα της για λήψη του σακχάρου από το αίμα (αντίσταση στην ινσουλίνη). Ως αποτέλεσμα, το πάγκρεας παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να μπορέσει να ρυθμίσει το σάκχαρο αίματος, οδηγώντας σε υπερινσουλιναιμία. Αν η κατάσταση δεν ρυθμιστεί, έπεται ο προδιαβήτης και επόμενο στάδιο είναι ο διαβήτης τύπου 2.

ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ

Ως προδιαβήτης ή «διαταραγμένη ομοιοστασία της γλυκόζης» περιγράφεται το στάδιο στο οποίο τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό αλλά όχι αρκετά υψηλά για να διαγνωστεί διαβήτης. Τα άτομα με προδιαβήτη έχουν αρκετά αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τα επόμενα χρόνια. Ό προδιαβήτης διακρίνεται σε:

  • Διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (Πρωινό σάκχαρο: 100 – 125mg/dL) ή
  • Διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη (Σάκχαρο 2 ώρες μετά τη δοκιμασία φόρτισης με 75γρ γλυκόζης: 140-199mg/dL)
  • Ηλικία > 45 έτη
  • Αυξημένο σωματικό βάρος (Δείκτης Μάζας Σώματος > 30 kg/m2)
  • Αυξημένη περίμετρος μέσης (κοιλιακή παχυσαρκία)
  • Όικογενειακό ιστορικό (Γονέας ή αδέλφια με διαβήτη)
  • Απουσία σωματικής δραστηριότητας
  • Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
  • Μεταβολικό σύνδρομο
  • Λήψη γλυκοκορτικοειδών, αντιψυχωσικών φαρμάκων
  • Γενετικοί παράγοντες (π.χ. μεταλλάξεις γονιδίων) κ.ά.
  • Καμπύλη σακχάρου ή/και ινσουλίνης αίματος.
  • Ινσουλίνη νηστείας αίματος και υπολογισμός δείκτη HOMA-IR.

Η ινσουλινοαντίσταση, συνήθως δε δίνει φανερά συμπτώματα, όμως φθείρει τη συνολική υγεία.
Σημείωση: Ατομα σε προδιαβητικό στάδιο πιθανόν να εμφανίσουν «μελανίζουσα ακάνθωση» πάθηση που χαρακτηρίζεται από σκληρές και σκούρες δερματικές κηλίδες στην περιοχή του λαιμού, της μασχάλης και της βουβωνικής χώρας.

  • Ανάπτυξη ή επιδείνωση υπερβαρότητας/παχυσαρκίας και δυσκολία ανταπόκρισης σε δίαιτα μείωσης βάρους
  • Μεταβολικό σύνδρομο
  • Διαβήτης τύπου 2
  • Αυξημένη αρτηριακή πίεση
  • Δυσλιπιδαιμία
  • Επιδείνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών
  • Μείωση βάρους σε περιπτώσεις που χρειάζεται
  • Επιλογή σωστών ποιοτικά υδατανθράκων
  • Όμοιόμορφη κατανομή υδατανθράκων στα γεύματα και σνακ της ημέρας
  • Σωστοί συνδυασμοί τροφίμων
  • Χρονικά σωστή λήψη τροφής
  • Περιορισμός κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων
  • Εναρξη άσκησης
  1. International Diabetes Federation, Atlas. 2019-2021
  2. ADA, Unit 9. Pharmacologic Approaches to Glycemic Treatment Standards of Medical Care in Diabetes, 2020-2022
  3. Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία. Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση του ατόμου με σακχαρώδη διαβήτη. 2020