Η αρτηριακή πίεση, υπό φυσιολογικές συνθήκες, παρουσιάζει αυξομειώσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά μπορεί να είναι επιβλαβής αν παραμείνει υψηλή για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η μη διαγνωσμένη ή ανεξέλεγκτα υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Πόνο στο στήθος (στηθάγχη)
• Ανεύρυσμα
• Έμφραγμα
• Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (αιμορραγικό και θρομβωτικό)
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Χρόνια νεφρική νόσο
• Βλάβη στα μάτια
• Ανώμαλο καρδιακό παλμό που μπορεί να οδηγήσει σε αιφνίδιο θάνατο

ΠΡΟΣΟΧΗ! Συνήθως στην υπέρταση δεν παρουσιάζονται συμπτώματα και συχνά παραμένει αδιάγνωστη για μεγάλο χρονικό διάστημα, επιβαρύνοντας τη λειτουργικότητα των αγγείων.
≥ 50% των υπερτασικών ασθενών έχει πρόσθετους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμία (αυξημένα LDL-χοληστερόλη και τριγλυκερίδια), υπερβαρότηταπαχυσαρκία, υπερουριχαιμία και ανθυγιεινές συνήθειες (π.χ. κάπνισμα, καθιστική ζωή) χαρακτηριστικά που αυξάνουν τον κίνδυνο νοσηρότητας στα άτομα με υπέρταση.

Ο θεράπων ιατρός καθορίζει το είδος της θεραπευτικής προσέγγισης. Η αλλαγή τρόπου ζωής σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή (όπου είναι απαραίτητο) είναι καθοριστικής σημασίας για τον έλεγχο (πρόληψη και αντιμετώπιση) της υπέρτασης.

Στα πλαίσια της ρύθμισης της υπέρτασης τονίζονται οι εξής ενέργειες:

• Μείωση σωματικού βάρους, όποτε κρίνεται απαραίτητο (δηλ. σε περιπτώσεις υπερβαρότητας ή παχυσαρκίας) µε σταδιακή μείωση 0,5-1 κιλού / εβδομάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η απώλεια βάρους ενισχύει τη δράση των χορηγηθέντων αντι-υπερτασικών φαρμάκων, γεγονός που συχνά οδηγεί σε μείωση της δοσολογίας τους.
• Περιορισμός νατρίου (συστατικό του αλατιού = χλωριούχο νάτριο). Η µέση πρόσληψη άλατος ανέρχεται στα 10-12γρ / ημέρα, όταν η ημερήσια συνιστώµενη πρόσληψη είναι 5-6γρ. Αν και δεν παρουσιάζουν όλοι οι ασθενείς με υπέρταση ευαισθησία στο αλάτι (δηλαδή αύξηση πίεσης με παράλληλη αύξηση νατρίου και μείωση πίεσης κατόπιν μειωμένης πρόσληψης αλατιού) είναι απαραίτητος ο περιορισμός του < 6γρ / ημέρα.
• Αύξησης πρόσληψης καλίου, μέσω κατανάλωσης ποικιλίας φρούτων και λαχανικών πλούσιων σε κάλιο (π.χ. μπανάνα, χουρμάδες, τομάτα, πατάτα, κ.α.). Η αυξημένη πρόσληψη καλίου συνδέεται µε μείωση της αρτηριακής πίεσης σε άτομα µε υπέρταση αλλά και σε υγιή. Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και μαγνησίου θεωρείται επίσης σημαντική.
• Υιοθέτηση προτύπου διατροφής πλούσιου σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, πολυακόρεστα λίπη, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής λιποπεριεκτικότητας και χαμηλού σε ζάχαρη, κορεσμένα και trans λιπαρά. Το μοντέλο της δίαιτας DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) και η Μεσογειακή Διατροφή πληρούν τις παραπάνω προδιαγραφές και παρουσιάζουν σημαντικά οφέλη για τη διαχείριση της υπέρτασης και πολλών άλλων παθολογικών καταστάσεων.
• Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ. Προτείνονται έως 2 ποτά για άνδρες και 1 για γυναίκες ημερησίως, σε όσους το συνηθίζουν.
• Διακοπή καπνίσματος.
• Επαρκής και καλής ποιότητας ύπνος (7-9 ώρες κατά μέσο όρο, ημερησίως).
• Συστηματική φυσική δραστηριότητα (αερόβια ή/και ενδυνάμωσης).

1. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/HYPERTENSIONAHA.120.15026, 2020
2. https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Arterial-Hypertension- (Management-of), 2018
3. Balafa O, Kalaitzidis RG. Salt sensitivity and hypertension. J Hum Hypertens. 2021;35(3):184-192. doi:10.1038/s41371-020-00407-1