ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 (ΣΔτ1) είναι μια από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις της παιδικής ηλικίας. Η νόσος μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά πιο συχνά εμφανίζεται σε παιδιά και νέους. Η διατροφική διαχείριση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.
Ο ΣΔτ1 οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, που συνοδεύεται από απώλεια παραγωγής ινσουλίνης και εκδηλώνεται κλινικά με υπεργλυκαιμία (αυξημένη γλυκόζη αίματος). Εγείρεται από μια αυτοάνοση αντίδραση κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα β κύτταρα του παγκρέατος, από τα οποία παράγεται η ινσουλίνη.

ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΣΔΤ1

Τα αίτια αυτής της δυσλειτουργίας δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί, παρόλα αυτά μια πιθανή εξήγηση αποτελεί η αλληλεπίδραση της γενετικής προδιάθεσης (πλήθος γονιδίων) με περιβαλλοντικές συνθήκες, η οποία πυροδοτείται από κάποιο εκλυτικό παράγοντα όπως ιογενή λοίμωξη, στρεσογόνο συμβάν κ.α. και ξεκινά η αυτοάνοση αντίδραση.
Οταν η πιθανότητα ενός παιδιού να εμφανίσει ΣΔτ1 είναι 0,4% στο γενικό πληθυσμό, αυτή γίνεται περίπου 1-4% αν η μητέρα του έχει ΣΔτ1, περίπου 5-8% αν πάσχει ο πατέρας του και περίπου 30% αν πάσχουν και οι δύο γονείς.

  • Πολυδιψία
  • Θολή όραση
  • Πολυουρία
  • Αδυναμία, κόπωση
  • Πολυφαγία
  • Ανεξήγητη μείωση βάρους

*Έχει συμπεριληφθεί ως κριτήριο από την Αμερικανική Διαβητολογική Έταιρεία. Η μέτρηση πρέπει να πραγματοποιηθεί σε ειδικά εργαστήρια, χρησιμοποιώντας μέθοδο πιστοποιημένη από το Έθνικό Πρόγραμμα Προτυποποίησης της Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης των ΗΠΑ (National Glycohemoglobin Standardization Program – NGSP) και είναι σύμφωνη με τη μέθοδο αναφοράς που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη DCCT (Diabetes Control and Complications Trial).

Οξείες: Διαβητική κετοξέωση, υπογλυκαιμία, φαινόμενο Somogyi, φαινόμενο της Αυγής
Χρόνιες: Μικροαγγειοπάθειες (Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, διαβητική νεφροπάθεια, διαβητική νευροπάθεια) και Μακροαγγειοπάθειες (Οι μακροαγγειακές επιπλοκές εκδηλώνονται κυρίως ως στεφανιαία νόσος, αλλά και ως εγκεφαλοαγγειακή νόσος και περιφερική αρτηριακή νόσος. Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί επίσης να είναι μία από τις επιπλοκές του διαβήτη.

  • Ενέσεις ή αντλία ινσουλίνης.
  • Εξατομικευμένη διατροφική προσέγγιση (διατροφική αξιολόγηση, εκπαίδευση, συμβουλευτική) για την επίτευξη καλής γλυκαιμικής ρύθμισης, ανεξαρτήτως φαρμακευτικής αγωγής. Πιο συγκεκριμένα, στόχος είναι:
    • Η εκπαίδευση στην καταμέτρηση των υδατανθράκων (σε κάποιες περιπτώσεις και στη μέτρηση πρωτεϊνών και λίπους τροφής) για τη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου.
    • Η εξασφάλιση κατάλληλης ενεργειακής πρόσληψης και κατάλληλου μεγέθους μερίδων, για επίτευξη και διατήρηση υγιούς βάρους.
    • Η προαγωγή ενός ισορροπημένου διατροφικού πλάνου, με έμφαση στην ποικιλία τροφίμων για τη διατήρηση και της απόλαυσης του φαγητού.
    • Η κατάλληλη κατανομή των σνακ/γευμάτων μέσα στην ημέρα ανάλογα με τη φαρμακευτική αγωγή.

Βασικός σκοπός: Η επίτευξη των εξατομικευμένων στόχων σε σχέση με τη γλυκαιμική ρύθμιση και η πρόληψη ή καθυστέρηση εμφάνισης των επιπλοκών του ΣΔ.

  1. International Diabetes Federation, Atlas. 2019-2021
  2. ADA, Unit 9. Pharmacologic Approaches to Glycemic Treatment Standards of Medical Care in Diabetes, 2020-2022
  3. Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία. Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση του ατόμου με σακχαρώδη διαβήτη. 2020