• ΣΕΕ με διάρροια: Σε < 25% των κενώσεων τα κόπρανα είναι τύπου 1-2 στην κλίμακα αξιολόγησης σύστασης κοπράνων κατά Bristol (βλ. εικόνα παρακάτω) και > 25% τύπου 6-7.
• ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα: Σε > 25% των κενώσεων τα κόπρανα είναι τύπου 1-2 και < 25% τύπου 6-7.
• ΣΕΕ μικτό: Σε > 25% των κενώσεων τα κόπρανα είναι τύπου 1-2 και > 25% τύπου 6-7.
• ΣΕΕ μη ταξινομημένο: Τα άτομα που πληρούν τα κριτήρια της Ρώμης ΙV, αλλά δεν ταξινομούνται σε κάποια από τις 3 παραπάνω κατηγορίες.

Παράλληλα με τη διαταραχή των κενώσεων, τα άτομα με ΣΕΕ βιώνουν συχνά φούσκωμα ή/και κοιλιακή διάταση.

Κλίμακα Bristol: Τύποι 1-2: τάση προς δυσκοιλιότητα, τύποι 3-4: κανονικά κόπρανα, τύποι 5-7: τάση προς διάρροια και επείγουσες κενώσεις

Τα ακριβή αίτια δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί. Ορισμένοι πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες είναι οι παρακάτω:

• Αλλαγές στην κινητικότητα του εντέρου που οδηγούν σε δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
• Διαφορετική εντερική μικροχλωρίδα ατόμων με ΣΕΕ σε σχέση με υγιείς.
• Πιθανή μετακίνηση των βακτηρίων από το παχύ έντερο προς το λεπτό έντερο (βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο).

1η στρατηγική αντιμετώπισης

• Ισορροπημένη διατροφή με τακτικά γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό και ενδιάμεσα σνακ). Σημεία κλειδιά: Καλή μάσηση, κατανάλωση τροφής με αργό ρυθμό, αποφυγή κατανάλωσης τροφής αργά το βράδυ.
• Αποφυγή αλκοόλ.
• Πικάντικα τρόφιμα και καφεΐνη -> σε μειωμένη συχνότητα αν η κατανάλωσή τους σχετίζεται με συμπτώματα.
• Επαρκής κατανάλωση νερού.
• Περιορισμός κατανάλωσης λακτόζης.
• Ενθάρρυνση για άσκηση.
• Προβιοτικά -> πιθανόν ωφέλιμα.

2η στρατηγική αντιμετώπισης
Διατροφή χαμηλή σε FODMAPs (Fermentable Oligo, Di, Mono saccharides And Polyols), ένα επιστημονικό διατροφικό πρωτόκολλο που μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα του ΣΕΕ σε 7 στα 10 άτομα.
Βασίζεται στον αποκλεισμό και τη σταδιακή επανένταξη των τροφίμων που είναι πλούσια σε FODMAPs, δηλαδή σε ζυμώσιμους ολιγοσακχαρίτες. Τα FODMAPs είναι μικρές αλυσίδες υδατανθράκων που είτε απορροφώνται αργά στο λεπτό έντερο είτε δεν απορροφώνται καθόλου και προκαλούν αέρια, φούσκωμα, μετεωρισμό και πόνο σε προδιατεθειμένα άτομα. Στα FODMAPs συγκαταλέγονται η φρουκτόζη, η λακτόζη, οι πολυόλες σακχάρων και οι γαλακτο- και φρουκτοολιγοσακχαρίτες.

Το διατροφικό πρωτόκολλο χαμηλών FODMAPs έχει 3 φάσεις:
Φάση 1: Δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs (2 – 6 εβδομάδες). Τα τρόφιμα που είναι μέτρια ή υψηλά σε FODMAPs αντικαθίστανται με τρόφιμα χαμηλά σε αυτά. Βελτίωση των συμπτωμάτων παρατηρείται την 3η – 4η εβδομάδα.
Φάση 2: Επανένταξη FODMAPs(6 – 8 εβδομάδες). Μόνο εφόσον παρατηρηθεί επαρκής ανακούφιση από τα συμπτώματα μέσω της φάσης 1, το άτομο εισάγεται στη φάση 2, όπου δοκιμάζονται και επανεισάγονται σταδιακά οι ζυμώσιμοι υδατάνθρακες με συγκεκριμένο τρόπο.
Φάση 3: Εξατομίκευση. Το άτομο έχει λάβει γνώση του ποια FODMAPs πυροδοτούν τα συμπτώματα και σε ποιο βαθμό μπορεί να τα ανεχτεί και περνά σε ένα πιο απελευθερωμένο πρότυπο διατροφής.

Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η εξατομίκευση και η σωστή καθοδήγηση και παρακολούθηση από ειδικό διαιτολόγο και γαστρεντερολόγο.

1. Monash University
2. https://www.continence.org.au/information-incontinence-greek/constipation-and-bowel-control (Εικόνα Bristol)