Η ακμή, μία από τις πιο κοινές χρόνιες δερματολογικές βλάβες, χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραγωγή σμήγματος, που φράζει τους πόρους του δέρματος, οδηγώντας σε φλεγμονή. Η εντόπισή της είναι συχνότερη και εντονότερη σε μονάδες του δέρματος που είναι πιο πλούσιες σε σμηγματογόνους αδένες, όπως το πρόσωπο, η πλάτη και το στέρνο.
Είναι από τις συχνότερες δερματικές διαταραχές αν αναλογιστούμε ότι επηρεάζει περίπου το 50-95% των εφήβων ηλικίας 12-18 ετών. Ωστόσο, επιδημιολογικά δεδομένα από δυτικές χώρες δείχνουν ότι το ποσοστό των ενηλίκων με ακμή αγγίζει περίπου το 50% και οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν γυναίκες.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδηγούν στην εκδήλωση ακμής. Μερικοί από αυτούς που φαίνεται να εμπλέκονται είναι:
Ίσως να έχετε διαβάσει ή και να έχετε διαπιστώσει ότι συγκεκριμένα τρόφιμα πυροδοτούν την έξαρση της ακμής. Η αλήθεια είναι ότι τα ερευνητικά δεδομένα δεν έχουν ακόμα διαλευκάνει το πως συνδέεται η διατροφή με την ακμή. Παρ’ όλα αυτά, οι υπάρχουσες μελέτες μας δίνουν μία εικόνα της κατάστασης. Πάμε, λοιπόν, να δούμε τι λέει η επιστήμη.
Υπάρχουν αρκετές μελέτες, οι οποίες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το γάλα συμμετέχει στην εμφάνιση ακμής.
Πρόσφατη μετα-ανάλυση 14 μελετών παρατήρησης, εντόπισε ότι το γάλα τόσο στην πλήρη όσο και στην αποβουτυρωμένη εκδοχή του, αυξάνει τις πιθανότητες για ακμή. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε παρόμοια σχέση με το τυρί και το γιαούρτι.
Οι ερευνητές εξηγούν ότι ο μηχανισμός που εμπλέκει το γάλα (όπως και τα προϊόντα που περιέχουν πρωτεΐνες ορού γάλακτος) στην παθοφυσιολογία της ακμής, περιλαμβάνει κυρίως μία ορμόνη που περιέχεται στο γάλα και ονομάζεται IGF-1 ή σωματομεδίνη. Η αύξηση της συγκέντρωσής της στον οργανισμό μας, τόσο λόγω απορρόφησης από το έντερο αλλά και λόγω ενεργοποίησης της ενδογενούς παραγωγής της από το ήπαρ, φαίνεται να συσχετίζεται με την εμφάνιση ακμής. Επιπλέον, η σωματομεδίνη διεγείρει την παραγωγή ανδρογόνων, που σχετίζονται με την παραγωγή σμήγματος και συνεπώς την ανάπτυξη ακμής. Επομένως, ίσως βοηθούσε ο περιορισμός του γάλακτος σε περιόδους έντονης ακμής.
Η υψηλή πρόσληψη λίπους φαίνεται επίσης να έχει μια αρνητική επίδραση στην ακμή, όταν όμως συμβαίνει συστηματικά-καθημερινά.
Η συχνή κατανάλωση τηγανητών, λιπαρών τροφίμων, σφολιατοειδών, fast food και γενικώς τροφίμων πλούσιων σε κορεσμένα και trans λιπαρά φαίνεται πως πέρα από τον αρνητικό αντίκτυπο που έχει για τη συνολική υγεία, επιδεινώνει και την ακμή.
Η σοκολάτα συχνά κατηγορείται ως επιβαρυντικός παράγοντας για την ακμή και όντως ορισμένες μελέτες έχουν αποδείξει ότι η συχνή κατανάλωση σοκολάτας μπορεί να προκαλέσει την επιδείνωσή της. Πιο συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα κλινικής δοκιμής έδειξαν ότι η μαύρη σοκολάτα μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο σε νεαρούς άνδρες με ακμή, αυξάνοντας την επιδερμική υπερκεράτωση (σκλήρυνση τμημάτων δέρματος) και τον βακτηριακό αποικισμό.
Ωστόσο, δεν είναι ακόμα σαφές ποιο ακριβώς είναι το συστατικό της σοκολάτας που είναι υπεύθυνο για την έξαρση της ακμής. Είναι πιθανό οι αρνητικές της επιδράσεις να συνδέονται με περισσότερα από ένα συστατικά, όπως το γάλα ή η ζάχαρη και όχι το κακάο, το οποίο είναι πλούσιο σε ωφέλιμα στοιχεία όπως ελαϊκό οξύ και φλαβονοειδή.
O γλυκαιμικός δείκτης είναι μία μονάδα που υποδηλώνει το πόσο απότομα ανεβάζουν οι υδατάνθρακες το σάκχαρο του αίματός μας. Όσο υψηλότερος ο γλυκαιμικός δείκτης τόσο πιο απότομη η άνοδος του σακχάρου στο αίμα. Τρόφιμα με υδατάνθρακες που πέπτονται, απορροφώνται και μεταβολίζονται γρήγορα (υγρά όπως χυμοί και επεξεργασμένα τρόφιμα όπως λευκό αλεύρι, λευκό ρύζι, ζάχαρη, κ.ά.) θεωρούνται τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και οδηγούν σε πολύ γρήγορη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Για να αντισταθμιστεί αυτή η κατάσταση το πάγκρεας εκκρίνει μία ορμόνη, την ινσουλίνη, η οποία μεταφέρει τη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα, ώστε να αποκατασταθεί ισορροπία. Το γλυκαιμικό φορτίο είναι ένας άλλος δείκτης που συνδέει την ποιότητα και την ποσότητα των καταναλισκόμενων υδατανθράκων.
Μία διατροφή με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη ή/και φορτίο έχει συνδεθεί με την ακμή.
Και στην περίπτωση αυτή, ο μηχανισμός αποδίδεται στην αύξηση των επιπέδων της ορμόνης IGF αλλά και της ινσουλίνης στο αίμα μας, οι οποίες αυξάνουν τελικά τα επίπεδα οξειδωτικού στρες και φλεγμονής, προάγοντας την ανάπτυξη ακμής.
Από την άλλη μεριά, υπάρχουν μελέτες που υποδεικνύουν ότι ορισμένες τροφές μπορούν να βοηθήσουν με την ακμή και να βελτιώσουμε την υγεία του δέρματος:
Η καλύτερη διατροφική συμβουλή, λοιπόν, βάσει των τρεχόντων δεδομένων φαίνεται να είναι η υιοθέτηση μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής που λειτουργεί ως σύμμαχος για τη γενική υγεία αλλά και την υγεία του δέρματός μας!
